Niezalogowany (Zaloguj się)

Jeśli chcesz wziąć udział w dyskusjach na forum - zaloguj się. Jeżeli nie masz loginu - poproś o członkostwo.

Vanilla 1.1.4 jest produktem Lussumo. Więcej informacji: Dokumentacja, Forum.

K.S.O. Turbo 2000 - problem z wczytywaniem

Od 1 do 22 z 22

- 1: CommentAuthorsilverbud
- CommentTime1 Nov 2010
Witam Wszystkich,
jestem po raz pierwszy na forum. Po 16 latach postanowiłem powrócić do tematu Atari. Dawniej miałem 130XE+CA2001 i nawet asemblerka opanowałem (QA), niestety teraz już nic nie pamiętam. Ostatnio kupiłem A65XE+XCA12 z Turbo 2000 (ten z kabelkiem do portu joy'a) + kartridż i o ile standardowy zapis taśmy magnet łyka to z kasetami T2000 mam problem. Wybieram R-> D: po trzykrotnym sygnale puszczam transmisję -> "paseczki" sobie migają w rytm dźwięku z taśmy (który jest ledwie słyszalny - jakby ignorowany przez Atari) i po zakończeniu transmisji nic się nie dzieje - zero reakcji. Nawet wyłącznie taśmy podczas transmisji nie generuje błedu. Czy coś jest uszkodzone, czy może ja coś robię źle?
Docelowo planuje AspeQT pod linuksem + Sio2PC przez interfejs USB. Co siądzicie o takim rozwiązaniu na wczytywanie programów do atari?
Pozdrawiam Wszystkich

PS. Mam nadzieję, że w dobry dziale napisałem :)
- 2:
  
  CommentAuthorKaz
- CommentTime1 Nov 2010
Witam na forum. Milo powitac asemblerowca, moze sprobujesz kiedys odswiezyc wiedze i jakis program w asmie powstanie. Trzymam kciuki.
- 3: CommentAuthorQTZ
- CommentTime2 Nov 2010
Kabel powinien być podłączony do drugiego portu joystick'a.

Aby wczytać program typu com (xex) R-> "D: *" (zamiast wpisywać ze spacją można wpisać "D1:*" lub "D***") - wtedy turbo, gdy znajdzie nagłówek zapyta czy wczytać program.
Aby wczytać pierwszy znaleziony program na taśmie "D: @" (lub "D@@@")
Aby wczytać konkretny program "D: NAZWA" (jeżeli nie załapie nagłówka nie wczyta programu)
Przy zapisie "D: NAZWA", przy czym nazwa może się składać z max 10-u dowolnych znaków (nie polecam używania innych niż litery, gdyż później są problemy z przenoszeniem takich plików na dysk)

Wczytywanie z basic'a LOAD"D: *", RUN"D: *", ENTER"D: *" (lub z @ lub z NAZWĄ)
Zapis SAVE"D: NAZWA", LIST"D: NAZWA" ew. z numerami linii do zapisu np. LIST"D: NAZWA",0,600 (linie ponad 600 nie zostaną zapisane)

Dla tych, co nie mają cartridge'a - dostępna jest wersja, którą wczytujemy w "normalu" i dopiero wtedy korzystamy z turbo. Plik, który utworzy wersje boot znajduje się w Serious Magazyn 14, obszerny opis znajduje się w numerze 15 ->link<- tam turbo K.S.O. jest oznaczone numerem wersji 2T06.

Niektóre programy wymagają loadera 1 lub 2. Loadery stosuje się do plików binarnych (nie basic) i zazwyczaj jeden z nich pomaga wczytać oporny program. Wczytujemy loader, a potem program. LOADER1 wczyta pierwszy napotkany program (z nagłówkiem). Z LOADER2'em jest nieco trudniej - przed wczytaniem loadera należy ustawić taśmę z opornym programem tuż za nagłówkiem - czyli np. wyszukać go przez "gwiazdkę" i nie odpowiadając na pytanie wyjąć kasetę, włożyć tę z LOADER2'em odpowiedzieć na pozostawione pytanie [N] i wczytać loader, gdy loader się wczyta "na pauzie" zmieniamy kasetę na przygotowaną wcześniej. Czasami sama operacja zmiany taśmy może spowodować błąd. Więc po sprawdzeniu, że program się wczytuje najlepiej skopiować go na drugą kasetę wraz z właściwym loaderem (pomijając lub nie nagłówek). Aby pominąć nagłówek przy nagrywaniu najlepiej przetrzymać go "na pauzie".

Ponieważ turbo K.S.O. dzieli pliki na bloki, wykorzystując nagłówek z innej taśmy można odczytać dane od konkretnego bloku, co może być pomocne, przy odzyskiwaniu uszkodzonych plików.
- 4: CommentAuthorsilverbud
- CommentTime2 Nov 2010 zmieniony
Dzięki wielkie za wyczerpującą odpowiedź. Zadziałało, wszystko się wczytuje poprawnie. Na razie się troszkę pobawię a po zmontowaniu kabelka do PC może faktycznie spróbuję sobie co nieco odświeżyć z programowania. Mapa pamięci zdaje się jest zeskanowana z Tajemnic Atari. Jeszcze korzystając z okazji, czy są jakieś repozytoria CAS zawierające obrazy programow w Turbo 2000?
- 5:
  
  CommentAuthorKaz
- CommentTime2 Nov 2010
Nie sadze. Ale moze Krotki ma troche takich plikow, bo potrzebne mu do testow.
- 6: CommentAuthorQTZ
- CommentTime3 Nov 2010
Na system turbo K.S.O. możesz przenieść dowolne pliki - com (xex), bas, obrazki, muzykę, etc.. Można też przenieść pojedyncze pliki z obrazów dyskietek. Najlepiej takie, które nie wczytują zadnych plików "same z siebie". Pliki cas na ogół są zapisane w normalu i trzeba je "odtworzyć", aby zostały wczytane.

Polecam wątek: Transmisja sygnału z taśmy ->link<-
- 7: CommentAuthorQTZ
- CommentTime5 Nov 2010
Dowolne pliki np. xex możesz skonwertować na cas programem XEX2CAS, następnie CAS2WAV na wave i tak przygotowany plik nagrać na taśmę (lub użyć adaptera), którą odczytasz w Atari. Przy czym korzystając z turbo nie potrzeba loadera! (tzw. wykrzyknik), który jest dołączany domyślnie przez XEX2CAS. Loader! nie powinien być dołączany do innych typów plików jak grafika, etc.. Aby go ominąć uruchom program z parametrem /b - "XEX2CAS MOJPLIKDOATARI.BIN MOJPLIKDOATARI.CAS /b" i potem CAS2WAV... Z poziomu turbo można wczytywać takie pliki R->C:. W ten sposób możesz przenieść i uruchomić kopier (jeżeli nie masz go w komplecie), którym następnie nagrasz kolejne pliki kopiując je z normalu na turbo już na Atari "C:" -> "D: NAZWA".

Warto też zapoznać się z programami o których wspomniał Krótki.
- 8: CommentAuthorBas
- CommentTime5 Nov 2010
A ja się podłączę do tematu.
Mam programy w Turbo 2000 których nie ma w archiwum, jakim kopierem je przenieś do ATR ?
- 9: CommentAuthorsilverbud
- CommentTime6 Nov 2010
Ten link, który podałeś w poście 6 bardzo się przydał. Programik Turbogen w połączeniu z adapterem kasetowym działa bardzo dobrze więc wszystko już jest w porządku :). Jedyny maleńki problem z adapterkiem to właśnie niemożność zatrzymania "taśmy" podczas wczytywania niektórych programów (Spy master). Jeśli chodzi o XEX2CAS itp. to binarki są tylko pod WIN i nie wiem jak skompilować pliczek pod Lin wyskakuje mi błąd, ale to mały problem.
- 10:
  
  CommentAuthorKaz
- CommentTime7 Nov 2010
Jedyny maleńki problem z adapterkiem to właśnie niemożność zatrzymania "taśmy" podczas wczytywania niektórych programów (Spy master).

A nie da sie wlaczyc recznie "pause" w odwtarzaczu MP3?
- 11: CommentAuthorsilverbud
- CommentTime7 Nov 2010 zmieniony
Oczywiście da się włączyć pause i właśnie tak robię (dlatego problem należy do kategorii małych niedogodnień), ale nie da się bezpośrednio z Turgenu wczytać. Co do kompresji to okazuje się, że wprawdzie MP3 niszczy możliwość odczytu w Turbo ale OGG Vorbis już nie. Spokojnie można Wave skompresować 10 krotnie i jeszcze chodzi :)
Pozdrawiam
- 12: CommentAuthorQTZ
- CommentTime8 Nov 2010 zmieniony
Skoro problem przenoszenia z PC->Atari mamy już rozwiązany :) Czas zająć się przenoszeniem programów w drugą stronę :)

@Bas - Rozumiem, że posiadasz Atari, sprawny magnetofon z Turbo K.S.O. i przewód SIO2PC, a nie posiadasz stacji dysków.

Ponieważ standardowego przewodu SIO2PC nie da się podłączyć wraz z magnetofonem XC12 (bez fizycznej stacji dysków), jak również handler turbo nie współpracuje z DOS'em, a dostępny kopier wymaga jednoczesnego podłączenia magnetofonu i stacji dysków, przenoszenie plików jest dość pracochłonne.

Jednym ze sposobów - wg mnie najbardziej pewnym, lecz czasochłonnym i niewygodnym - jest skopiowanie plików kopierem dołączonym do Turbo K.S.O. (starsze wersje go nie miały, ale był dołączany na kasecie) z turbo na normal "D:**"->"C:", a następnie już z DOS'u uruchomionego przez SIO2PC, przełączając przewód SIO2PC na zmianę z magnetofonem kopiujemy pliki na wirtualną dyskietkę (ATR). Uwaga: w przypadku plików z Loaderem2 kopier odczyta tylko loader, aby skopiować właściwy program, trzeba posłużyć się nagłówkiem z innej kasety.

Ja nieco ten proces sobie ułatwiłem modyfikując jeden z kopierów, tak, aby tylko jego handler był ładowany z poziomu DOS'a, co umożliwia ominięcie kopiowania turbo->normal, gdyż turbo widziane jest pod literą "T:", a dysk pod "D:", co umożliwia wczytanie programu do pamięci Atari i zapis na wirtualną dyskietkę. Jednak zrobiłem to prowizorycznie - handler turbo może zostać uszkodzony (nadpisany), przez kopiowany program. Aby skopiować więcej programów jednocześnie, bez przełączania przewodu posłużyłem się ram-dyskiem, co bardzo przyspieszyło pracę w przypadku małych plików z Basic'a. Próbowałem, też wbudować SIO2PC w magnetofon, jednak nie dokończyłem tego projektu, a to w połączeniu z dobrym handlerem umożliwiłoby bezproblemowe kopiowanie dysk<->turbo tape (pisałem o tym tutaj: ->link<- ).

Inną metodą jest odczytanie sygnału audio na PC. Jeżeli posiadasz np. odtwarzacz kasetowy, lub inny magnetofon z wyjściem słuchawkowym audio, możesz spróbować podłączyć go do wejścia liniowego w PC (lub zmontować specjalny przewód) i użyć programu T2000, który współpracuje z Turbo K.S.O.. Program ten jak się przekonałem odczytuje poprawnie pliki zapisane starszą wersją K.S.O. gdzie pilot był dłuższy. W przypadku zapisanych nowszą wersją systemu turbo program może pominąć niektóre bloki, lub będzie wyświetlał błąd na sygnale "pilota". Nie radzi sobie również z nazwami, które zawierają niestandardowe znaki dla systemu plików Windows. Z tych powodów trzeba cały czas słuchać sygnału i obserwować log, czy wszystkie pliki i poszczególne bloki zostały odczytane. Na szczęście autor udostępnił źródła wraz z niepublikowaną wersją beta ->link<- (na marginesie - na tej stronie można znaleźć sporo kodów źródłowych do programów na Atari).

Przeniesione pliki można zapisać na wirtualnej dyskietce (ATR) dowolnym sposobem już na PC - np. przy pomocy emulatora Atari800Win PLus - na wirtualnym Atari skopiować je na wirtualną dyskietkę z wirtualnego urządzenia "H:" :).
- 13: CommentAuthorQTZ
- CommentTime8 Nov 2010
Dla nie posiadających SIO2PC lub przy problemach z programem T2000 można zapisać pliki na taśmie w normalu i na PC skonwertować sygnał programem WAV2CAS, a następnie na emulatorze skopiować plik zapisany w CAS (C:) na wirtualną dyskietkę (D:) lub na dysk naszego PC przez urządzenie H:.
- 14:
  
  CommentAuthorKaz
- CommentTime8 Nov 2010
QTZ - czy moglbys zebrac te porady w tekst pod tytylem "Przenoszenie plikow kasetowych z PC na Atari" i "Przenoszenie plikow kasetowych z Atari na PC"? Wrzucilbym to do dzialu "Dla poczatkujacych".

No i bonus - tamte teksty w tym dziale mozna poprawiac do oporu :D
- 15: CommentAuthorQTZ
- CommentTime10 Nov 2010 zmieniony
Zbiór programów do Turbo 2000 K.S.O. dla wygody umieściłem na jednej dyskietce razem z moimi zmodyfikowanymi wersjami. Plus wersje CAS. Więcej szczegółów i opis umieszczę później.

UPDATE: Opis znajduje się w dołączonym pliku TXT.

Tu w skrócie: Są to programy przydatne zarówno dla użytkowników jak i nagrywających programy - różnego rodzaju kopiery, narzędzia i loadery (jak się okazało Loader1 występuje w dwóch wersjach), a także sam system Turbo K.S.O..

UWAGA: Przy okazji okazało się że program XEX2CAS zwiększa rozmiar plików przeniesionych do formatu CAS więc zmieniam zdanie i nie polecam tego programu. Dołączone poprawne pliki CAS utworzyłem przy pomocy emulatora Atari800Win PLus.

Edit [03.05.2020]: UWAGA: Pliki K.S.O. 1.0 uzupełnione o opis i POPRAWIONE. Błędy OCR w linii 1000 powodowały zapętlenie programu w przypadku gdy użyta została opcja wyszukiwania "F:*".
- 16: CommentAuthorQTZ
- CommentTime10 Nov 2010
Najciekawsze programy pochodzą z dyskietki, którą można znaleźć tutaj: ->link<- - na tej stronie znajdują się również schematy i duży opis Turbo K.S.O. - polecam.
- 17: CommentAuthorQTZ
- CommentTime5 Mar 2014 zmieniony
Trochę poprawiona instrukcja K.S.O. Turbo 2000 z IKS-a 11/1988 str. 4-6:
(pliku tekstowy powyżej również uaktualniony do wersji "forumowej")

Kasetowy system operacyjny 2T06 TURBO
Wojciech ZABOŁOTNY

Program K.S.O. 2T06 powstał jako system usprawniający programowanie i posługiwanie się programami narzędziowymi (SPEEDSCRIPT, SOUNDMACHINE i inne), dzięki zwiększeniu szybkości i wygody obsługi magnetofonu. Program umożliwia korzystanie z takich języków, jak: ASSEMBLER-EDYTOR, MAC-65. BASIC-XL. MICROSOFT-BASIC i innych, eliminując długie oczekiwanie na wgranie się używanego języka i uruchamianego programu. W praktyce jest możliwe wykorzystanie programu także do przyspieszonego wczytywania gier. Uzyskano szybkość transmisji około 3000 bit/sek. W obrębie rekordu, co daje efektywną prędkość transmisji około 2000 bit/sek (oznacza to, że na przykład gra "TOMAHAWK" ładuje się 4 minuty zamiast 20). Przy zastosowaniu dość dobrego magnetofonu (M 8010) i taśm z nośnikiem AGFA lub BASF program działa pewnie. Jeśli wystąpią kłopoty, należy skontrolować równomierność przesuwu taśmy i czystość głowicy. Przy używaniu magnetofonu innego typu niż M 8010 mogą się okazać konieczne następujące zmiany:
- rezystor RS należy dobrać tak, aby uzyskać właściwą wartość sygnału na wejściu magnetofonu przy zapisie,
- można pobierać sygnał z gniazda słuchawkowego magnetofonu, jeśli sygnał na wyjściu DIN jest zbyt słaby.
Aby było możliwe przenoszenie programów między magnetofonami, konieczna jest także staranna regulacja skosu głowicy. Dla pełnego wykorzystania funkcji programu konieczne jest sterowanie przez komputer pracą silnika magnetofonu.
W dalszym ciągu artykułu będzie opisany interfejs dopasowujący sygnały komputera i magnetofonu oraz sterujący silnikiem oraz opis koniecznej przeróbki magnetofonu.
Niestety, nie jest możliwe przerobienie w prosty sposób magnetofonów "firmowych". Większość z nich zawiera kondensator (niezbędny do normalnej pracy) dołączony równolegle do głowicy uniwersalnej, co poprawia zapis i odczyt częstotliwości używanych w zapisie "firmowym", ale uniemożliwia zapis i odczyt impulsów używanych przez system TURBO. Oznacza to, że ci, którzy korzystają z magnetofonu firmowego, będą musieli dołączyć do zestawu zwykły magnetofon, ale jeśli ktoś używa zwykłego magnetofonu z dołączonym interfejsem (a jest to dość powszechne), może dołączyć do niego także interfejs TURBO.

Jak otrzymać program TURBO

Do artykułu dołączone są dwa listingi. Są to programy napisane w języku ATARI-BASIC. Aby wygenerować program K.S.O. 2T06 należy wprowadzić do komputera PROGRAM1. Po uruchomieniu zapisze on na kasecie K.S.O. 2T06 jako plik BOOT (przed uruchomieniem dobrze by było zapisać ten program na kasecie instrukcją CSAVE).
Program 2 umożliwia otrzymanie programu kopiującego, pozwalającego przenosić pliki dowolnej długości między dyskietkami, a taśmą w systemie TURBO.
Po uruchomieniu na dyskietce zostanie zapisany program kopiujący pod nazwą D:KOPIARKA.TUR.

Wgrywanie programu

1. Jeżeli chcesz pracować w języku ATARI-BASIC, to włącz komputer trzymając wciśnięty klawisz START. Jeżeli BASIC ma być wyłączony - trzymając OPTION I START.
2. W magnetofonie firmowym umieść kasetę z K.S.O. 2T06 i wciśnij klawisz PLAY. (START w niektórych magnetofonach).
3. Naciśnij RETURN i program powinien się wczytać do komputera. Jeżeli był wyłączony, to na ekranie pojawi się napis READY, a o tym. że program wgrał się poprawnie, możesz się przekonać wprowadzając instrukcję DOS. Powrót do BASIC-a umożliwia opcja C menu K.S.O. (UWAGA! Jeżeli po wgraniu systemu nie był naciskany klawisz RESET, to przejście do K.S.O. i powrót do BASIC-a spowoduje skasowanie programu w BASIC-u).
UWAGA! Niektóre programy mogą działać błędnie, jeśli po wgraniu K.S.O. był używany klawisz RESET (dotyczy to zwłaszcza programów kopiowych z cartridge'ów, przykładem jest THE LAST STARFIGHTER).

Menu K.S.O.

K.S.O. 2T06 umożliwia współpracę nie tylko z magnetofonem w trybie TURBO, ale także z magnetofonem firmowym. Dlatego w menu K.S.O. 2T06 znajdują się opcje związane ze zwykłym trybem transmisji.
D - długie przerwy.
K - krótkie przerwy.
Powyższe funkcje służą do ustalenia rodzaju przerw międzyrekordowych w plikach ładowanych funkcjami R lub L z magnetofonu firmowego.
E - włączenie silnika.
H - zatrzymanie silnika.
Te funkcje dotyczą także magnetofonu firmowego. Ich zadaniem jest ułatwienie odnalezienia początku pliku na taśmie, co przy klasycznym trybie zapisu jest sprawą niezwykle ważną. Ponieważ tryb TURBO jest odporny na ustawienie taśmy daleko przed początkiem zbioru, a ponadto interfejs jest wyposażony w wyłącznik umożliwiający włączanie silnika niezależnie od sterowania przez komputer, nie wprowadziłem podobnych funkcji dla magnetofonu TURBO.
Następne funkcje dotyczą obu rodzajów magnetofonów:
R - załadowanie i uruchomienie programu w kodzie maszynowym,
L - załadowanie programu w kodzie maszynowym.
Wyczerpujące omówienie działania tych funkcji wymaga przedstawienia struktury plików wczytywanych przez system DOS.
Na początku takiego pliku znajdują się dwa bajty FF określające rodzaj pliku. Po nich następują segmenty pliku. Każdy segment na początku zawiera cztery bajty o specjalnym znaczeniu. Dwa pierwsze określają adres komórki, w której znajdzie się pierwszy bajt segmentu. Następne dwa określają adres, pod który zostanie wpisany ostatni bajt segmentu. Ilość bajtów segmentu, które są zapisane po tych czterech bajtach, jest oczywiście równa ADRES KOŃCA-ADRES POCZĄTKU. Niektóre programy generujące pliki w formacie DOS oddzielają segmenty dwoma bajtami $FF (np. KYAN PASCAL).
Specjalne znaczenie mają komórki 736, 737, 738 i 739. Jeśli wczytany segment zapisze niezerową wartość do komórek 738, 739, to K.S.O. uruchamia procedurę zaczynającą się od wpisanego tam adresu. Jeżeli owa procedura zakończy się instrukcją RTA, to będzie kontynuowane ładowanie pliku. Zawartość komórek 736, 737 jest badana po zakończeniu wczytywania pliku. Jeśli jest tam wpisana wartość niezerowa, to nastąpi uruchomienie programu od adresu podanego w tych dwóch komórkach. Jeśli nie, to gdy program był ładowany opcją L, nastąpi powrót do MENU K.S.O., jeśli zaś była użyta funkcja R., nastąpi skok na początek ostatniego wczytanego segmentu pliku. Przeciętnemu użytkownikowi wystarczy informacja, że funkcja R może służyć do ładowania większości programów wczytywanych normalnie przez loader "z wykrzyknikiem" lub BLC. Programy takie można próbować po przekopiowaniu ich (np. programem FCOPY) wczytywać w systemie TURBO.
C - powrót do cartridge'a
Ta funkcja umożliwia powrót do BASIC-a (lub programu umieszczonego na cartridge'u) po wywołaniu K.S.O. instrukcją DOS. Funkcja ta działa oczywiście tylko wtedy, gdy włączony jest BASIC lub włożony cartridge z innym programem.
| - zimny start systemu
Ta funkcja nie wymaga komentarza.

Nazwy plików

Nazwa pliku może zawierać do 10 znaków. Użycie nazwy w instrukcji np. SAVE pokazane jest na poniższym przykładzie.
SAVE "D:s0123456789"
Znaki "D:" stanowią identyfikator urządzenia. Użyto identyfikatora takiego samego, jak dla stacji dysków ze względu na zgodność z takimi programami narzędziowymi jak SOUNDMACHINE czy MAGIC PAINTER. Znak "s" jest znakiem sterującym, ważnym tylko w trybie zapisu. Informuje on system, czy ma nastąpić rzeczywiście zapis pliku, czy jego weryfikacja. Umieszczenie na jego miejscu znaku "V" powoduje nie zapisywanie nowego pliku, lecz weryfikację tzn. porównanie tego, co ma być zapisane na taśmie z tym, co się na niej znajduje. W poniższych przykładach znakiem sterującym jest V (dla weryfikacji) albo spacja (dla zapisu). Niektóre programy (np. program graficzny KOALA) nie tolerują jednak spacji w nazwie pliku. Można wówczas dla zapisu użyć znaku sterującego będącego dowolną literą różną od "V".

PRZYKŁAD

Używamy programu SPEEDSCRIPT, chcemy zapisać znajdujący się w pamięci tekst na taśmę pod nazwą "TEKST-12". W tym celu naciskamy CONTROL+S, podajemy nazwę pliku "D: TEKST-12", naciskamy RETURN, włączamy ZAPIS i START w magnetofonie i naciskamy RETURN jeszcze raz. Po zapisaniu programu należałoby sprawdzić poprawność zapisu. Dyrektywa CONTROL+L wprowadza tekst z urządzenia zewnętrznego za kursor, usuwając tekst znajdujący się tam wcześniej. Gdybyśmy chcieli jej użyć do wczytania właśnie zapisanego tekstu, to przy ustawieniu kursora na końcu zapisywanego tekstu mogłoby zabraknąć wolnej pamięci. Natomiast po ustawieniu kursora na początku ewentualny błąd spowodowałby utratę całego tekstu. Na szczęście K.S.O. 2T06 oferuje TRYB WERYFIKACJI.
Cofamy taśmę do początku pliku, naciskamy CONTROL+S podajemy, nazwę pliku "D:VTEKST-12", naciskamy RETURN, włączamy START w magnetofonie i naciskamy RETURN jeszcze raz. Ewentualne przekłamanie zostanie zgłoszone jako błąd 145, 143, 140 lub 136.
Posługiwanie się trybem weryfikacji w języku ATARI-BASIC (i niektórych innych) nastręcza pewne trudności: mianowicie instrukcja SAVE zapisuje także linię wprowadzoną w trybie bezpośrednim, a więc zapisana zostaje także podana nazwa pliku. Można sprawdzić, że zapisanie programu instrukcją SAVE "D: PROGRAM1" i zweryfikowanie go instrukcją SAVE "D:VPROGRAM1" zakończy się błędem 145. Przyczyną tego jest właśnie różnica między nazwami pliku użytymi w pierwszej i drugiej instrukcji. Nie oznacza to jednak, że instrukcja SAVE nie może współpracować z trybem weryfikacji. Podam jeden ze sposobów uniknięcia tego kłopotu: Należy wprowadzić obie instrukcje SAVE w jednej linii, a więc piszemy SAVE "D: PROGRAM1" SAVE "D:VPROGRAM1" i naciskamy RETURN, włączamy ZAPIS i START w magnetofonie i naciskamy ponownie RETURN. Program zostanie zapisany. Następnie cofamy taśmę do początku zapisanego właśnie zbioru i naciskamy RETURN. Teraz weryfikacja nastąpi w sposób właściwy.
Te kłopoty występują jednak tylko przy użyciu instrukcji SAVE. Znaki "0123456789" w pierwszym przykładzie oznaczają nazwę pliku i są zapisywane w jego nagłówku na taśmie. Nazwy krótsze są uzupełniane spacjami do 10 znaków, nazwy dłuższe są "obcinane".

Oto odpowiednie przykłady:
SAVE: "D: TEXT" zapisze na taśmie plik o nazwie "TEXT".
SAVE: "D: PROGRAM BARDZO CIEKAWY" zapisze plik o nazwie "PROGRAM BA".

Nazwa może zawierać dowolne znaki poza trzema zastrzeżonymi: *, /, @. Te znaki spełniają ważne funkcje przy odnajdywaniu na taśmie zbiorów przy odczycie lub weryfikacji.

ZNAK / oznacza, że dany znak nazwy nie będzie porównywany przy identyfikacji pliku.
Na przykład:
Instrukcja LOAD "D: PROGRAM/5" może spowodować wczytanie zarówno programu "PROGRAM15", jak i programu "PROGRAMY5" (w zależności od tego, który będzie znaleziony wcześniej).

Znak @ oznacza, że identyfikację nazwy należy zakończyć na tym znaku.
Na przykład:
Instrukcja LOAD"D: PR@" spowoduje wczytanie pierwszego programu o nazwie zaczynającej się od znaków "PR" (na przykład "PROGRAMY" "PRZYKŁADY" itp.).

Znak * powoduje, że jeżeli znaki występujące przed nim były zgodne, to zostaje wprowadzona pełna nazwa pliku z pytaniem czy jest on właściwy.
Przykład:
Instrukcja LOAD"D: KW*" po napotkaniu na taśmie pliku o nazwie "KWIECIEŃ" spowoduje wyprowadzenie komunikatu "KWIECIEŃ (T/N)" i czekanie na decyzję użytkownika. Naciśnięcie klawisza "T" oznacza akceptację pliku i przejście do jego czytania (weryfikacji), naciśnięcie innego klawisza powoduje szukanie następnego pliku.

Ważne dla "Hackerów"

Kasetowy system operacyjny w swej aktualnej wersji umożliwia także niestandardowe wykorzystanie trybu TURBO - transmisja przebiega wtedy bez podziału na bloki, czyli znacznie szybciej. Poza tym program tak zapisany jest trudniejszy do skopiowania.
Oto informacje niezbędne do wykorzystania tych możliwości: Pod adresem 1792($700) znajduje się instrukcja skoku do procedury transmisji. Procedura ta wymaga jako danych wejściowych adresu początku bloku danych, adresu końca bloku danych, i kodu operacji. Informacje te wprowadzamy w następujący sposób:
- adres początku umieszczamy w komórkach $50, $51.
- w komórkach $52, $53 umieszczamy adres pierwszego bajtu po przesłanym bloku (bajt ten nie będzie już przesłany).
- kod operacji umieszczamy w akumulatorze i w komórce pamięci $704 w następujący sposób: niezerowa zawartość komórki 704 wymusza tryb weryfikacji bez względu na zawartość akumulatora, zero w akumulatorze oznacza zapis, a wartość różna od zera - odczyt.

Procedura transmisji zapisuje lub odczytuje wskazany blok danych uzupełniony sumą kontrolną.
Informację o wyniku operacji zawiera rejestr Y, podobnie jak przy innych operacjach I/O.

Struktura zapisu na taśmie

Do zapisu na taśmie wykorzystuje się system uproszczonej modulacji częstotliwości (podobnie jak w ZX SPECTRUM).
Występują trzy rodzaje impulsów generowanych na taśmie:

1 - impuls synchronizacji (stan wysoki przez 800 cykli zegara i stan niski przez 800 cykli zegara).
2 - impuls "1" (stan wysoki przez 400 cykli zegara, i stan niski przez 400 cykli zegara).
3 - impuls "0" (stan wysoki przez 200 cykli zegara, i stan niski przez 200 cykli zegara).

Blok tworzony na taśmie przez procedurę transmisji składa się z 4096 impulsów synchronizacji, po których następują impulsy kodujące bajty danych (od najstarszego do najmłodszego bitu), a po nich bajt sumy kontrolnej utworzonej jako suma modulo 256 (nie EXOR!) wszystkich nadanych bajtów.

Przy korzystaniu z urządzenia D: na taśmie mogą być zapisane następujące bloki:

1 - blok nagłówka (zawsze na początku pliku).
2 - pełny blok danych (ilość tych bloków zależy od długości pliku).
3 - blok końca pliku (zawsze na końcu pliku).

BLOK NAGŁÓWKA ma długość 12 bajtów. Na początku zawiera bajty 0,255 stanowiące identyfikator nagłówka, a następnie 10 bajtów będących kodami ATASCII znaków nazwy pliku.

PEŁNY BLOK DANYCH ma długość 3074 bajtów. Na początku znajdują się bajty 0,12 (0+12*256=3072) informujące o ilości bajtów danych, a potem 3072 bajty danych.

BLOK KOŃCA PLIKU ma długość 3074 bajtów. Na początku znajdują się dwa bajty L,H informujące o ilości bajtów danych (L+255*H= ilość bajtów danych). Potem postępują bajty danych, a za nimi bajty uzupełniające blok do długości 3074 bajtów.

Oczywiście każdy z tych bloków poprzedzony jest impulsami synchronizującymi i zakończony bajtem sumy kontrolnej.

Przeróbki "sprzętowe"

Podstawowym urządzeniem koniecznym do korzystania z K.S.O. 2T06 jest interfejs zmieniający analogowy sygnał z magnetofonu w cyfrowy sygnał doprowadzony do komputera.

Schemat tego układu i sposób jego realizacji opiszemy w kolejnym numerze IKS-a.

Dostępne oprogramowanie

Niektóre programy mogą pracować w systemie TURBO bezpośrednio po ich przekopiowaniu ze zwykłego magnetofonu. Niektóre wymagają dość daleko idących przeróbek.

Możliwe jest przerobienie na standard TURBO nawet tak długiego programu jak TOMAHAWK.

Wśród programów użytkowych istnieją specjalnie dostosowane do pracy w systemie TURBO: ASSEMBLER-EDYTOR i MAC85 (uzupełnione dodatkowo ramdyskami) VISICALC. Wiele języków (wśród nich znakomity TURBO-BASIC XL) nie wymaga żadnych przeróbek dla współpracy z systemem TURBO.

Istnieje ponadto program umożliwiający przenoszenie plików dowolnej długości między dyskami i taśmą w systemie TURBO oraz program umożliwiający kopiowanie plików o długości do 55 KB w systemie TURBO.

Oto niektóre (jest ich znacznie więcej) programy działające z TURBO K.S.O. 2T06 BEZ ŻADNYCH PRZERÓBEK.
GRY: Alley Cat, Spindizzy, Combat Leader, Submarine Commander, Colossus Chess, Computer War, Pole Position, Moon Patrol, Behind Jaggi Lines, Boulder Dash, Montezumas's Revange. JĘZYKI: Pascal, Turbo Basic XL, ACTION!, Microsoft Basic, Assembler OSS.

Jak używać Kyan Pascal w systemie Turbo

System TURBO umożliwia korzystanie z KYAN PASCALA bez żadnych przeróbek (poza oczywiście skopiowaniem z dysku na taśmę w systemie TURBO). Wykorzystuje się tu możliwość pracy z dwoma magnetofonami. Można umieścić tekst źródłowy na magnetofonie normalnym i kompilować na magnetofon TURBO zleceniem PC/C-OD:Xnazwa. Nie każdy magnetofon firmowy zdąży zatrzymać się i ruszyć w czasie trwania przerwy między rekordami, mogą więc wystąpić kłopoty z wczytywaniem tekstu źródłowego.

Po wprowadzeniu zlecenia kompilacji kompilator zażąda dostępu do magnetofonu firmowego (ton pojedynczy) i po wciśnięciu klawisza RETURN wczyta tekst źródłowy. Jeśli nie zostaną wykryte błędy składniowe, to kompilator zażąda dostępu do magnetofonu TURBO (ton poczwórny) i po wciśnięciu klawisza RETURN zapisze na nim nagłówek pliku z kodem wynikowym, a następnie pojedynczym tonem zasygnalizuje konieczność powtórnego wczytania pliku z tekstem źródłowym. Należy wówczas cofnąć taśmę z tekstem do początku zbioru. Po naciśnięciu RETURN nastąpi powtórne wczytanie tekstu źródłowego z równoczesnym generowaniem kodu wynikowego.

Aby uruchomić program należy wgrać go dyrektywą >D1:nazwa lub >D1:*. Po wczytaniu kodu komputer zażąda wprowadzenia zbioru b: biblioteki, który musi być skopiowany na taśmę pod nazwą D:XLIB. Po jego załadowaniu program powinien się uruchomić.

Przy pracy z PASCALEM konieczne jest dokładne wprowadzanie nazw plików. Plik AUTORUN.SYS może być skopiowany pod dowolną nazwą, ale pliki edytora, kompilatora i biblioteki muszą być nazwane D:XED, D:XPC i D:XLIB (X dowolna litera różna od V). Edytor i kompilator po wgraniu pliku AUTORUN muszą być ładowane dyrektywami >D1:ED i >D1:PC bez żadnych znaków specjalnych, także postać zlecenia kompilacji i wczytywania kodu należy zachować bez zmian (zamiast słowa "nazwa" należy wstawić litery tworzące nazwę programu).

Program do kopiowania z dyskietek

Przedstawiony program po załadowaniu ze stacji dysków (przez odpowiednią instrukcję DOS-a) umożliwia przenoszenie zbiorów dowolnej długości między taśmą w systemie TURBO i dyskiem (w obie strony), możliwa jest też weryfikacja, to znaczy porównanie zbioru na taśmie ze zbiorem na dysku. Przy operowaniu zbiorami na taśmie obowiązują te same reguły co przy K.S.O., z jedną różnicą: identyfikatorem magnetofonu TURBO jest T: a nie D:.
Oto przykłady użycia programu:
Aby skopiować zbiór LIB PASCALA trzeba podać:
Plik wejściowy: D:LIB
Plik wyjściowy: T:XLIB
Aby następnie sprawdzić poprawność zapisu:
Plik wejściowy: D:LIB
Plik wyjściowy: T:VLIB
lub
Plik wyjściowy: T:V
itp.
Wprowadzenie zamiast nazwy pliku wyjściowego lub wejściowego *1 spowoduje podanie zawartości dysku w stacji pierwszej (*2 - w drugiej itd.).
Aby skopiować plik TOMAHAWK z taśmy na dysk pod nazwę TOM.GRA należy podać:
Plik wejściowy: T:XTOMAHAWK
Plik wyjściowy: D:TOM.GRA

Uwagi

Procedura TURBO używa procesora do pomiaru czasu impulsów, w związku z tym konieczne było zablokowanie przerwań, czego konsekwencją jest zablokowanie klawisza BREAK. Przerwanie transmisji osiąga się przez równoczesne wciśnięcie klawiszy OPTION, SELECT i START.
TURBO nie toleruje starszych wersji systemu operacyjnego, dlatego też nie będzie pracować poprawnie z TRANSLATOREM, czy z innymi programami symulującymi stare wersje ROM-u. Oczywiście nie może pracować także na starych modelach ATARI.
Ewentualnych użytkowników systemu TURBO chciałbym ostrzec przed mogącymi się pojawić na giełdach wcześniejszymi wersjami (oznaczonymi iT...). Ze względu na inny sposób generowania sumy kontrolnej i niepełną diagnostykę błędów występuje w nich niebezpieczeństwo niewykrycia błędu transmisji (co na przykład przy kopiowaniu będzie prowadzić do wytworzenia błędnej kopii). Przy częstym korzystaniu z systemu jego wgrywanie może okazać się uciążliwe. Została w związku z tym opracowana także wersja umieszczona na cartridge'u, zgodna z wersją wgrywaną z kasety.
Na kolejnych stronach (do 8 włącznie) listingi, a errata w następnym numerze 12/1988 str. 14. Jest też schemat - w numerze 01/1989 str. 28 i 31 - Turbo K.S.O. do podłączenia zewnętrznego źródła sygnału (w załączniku schemat "wyciągnięty" z zasobów atarionline.pl).
- IKS_1989_01_28.png
- IKS_1989_01_31.png
- 18: CommentAuthorQTZ
- CommentTime8 Mar 2014 zmieniony
(moved from "Gry standard do Turbo Rom Plus")

K.S.O. loaders are: L1 & L2 from disc (also for use with AUTOCOPY.COM), L1K version added from tape (was included with K.S.O.).
There is information that AUTOCOPY.V30 is a version with protection.
K.S.O. 1.0 (included separately) is an older non turbo version - speedup transmission for standard "XC12".
I have also corrected article - K.S.O. Turbo manual form IKS magazine - to proper text form. There is described (older, compatible) interface for any (not "XC12") external tape recorder or other source (circuit diagram is included), but also there are bunch of useful informations in general.

Info from tape boxes (some may be wrong) - games that require loader: Jet Set Willy, Star Riders, Hockey, Mouse Trap, Hyper Blast, Panic Express, Golf, Flak, Sprong, Alf, Mr Robot and more, but when loader is included there is no info.
- 19: CommentAuthorQTZ
- CommentTime8 Mar 2014 zmieniony
I was trying "Turbo decoder..." build in Turgen System. It load loader 2, but skip header less part (main program).

I have found some more games using loaders and which one they using:
L1:
Aztec, Rebound, One on One, Gymnastics, Mr Robot (this one file its not a standard com file).
L2:
Crumbles Crisis, Living Daylights.
- 20: CommentAuthorseban
- CommentTime22 Mar 2014 zmieniony
Cześć,

znalazłem te programy o których wspominałem wątku o turbo-ROM plus, potem odpisałem tu: ->link<- , ale to jest chyba odpowiedniejszy wątek, więc wkleję moją odpowiedź i tutaj:

seban:
@QTZ: Przegrzebałem swoje stare dyskietki i wszystko co znalazłem dotyczące Turbo 2000 (KSO oraz F), wrzuciłem tutaj: Turbo 2000 stuff.

Jest tam Anty-*AJEK, mój handler "T:" dla T2000 siedzący pod ROM-em, jakieś dwa loader-y dla 130XE które popełniłem wieki temu (prawdę mówiąc zupełnie tego nie pamiętałem ;/) oraz wspominany w innym wątku "Generator Kasety Systemowej" dla Turbo 2000F. Są również różne karty T2000 przerobione tak aby można było je wystartować z DOS-a.

ps) jakby co to do anty-*AJEK znalazłem nawet źródła w MAC/65... ale jak na to patrzę teraz to wstydzę się tego co tam nawyrabiałem :)
- 21: CommentAuthorQTZ
- CommentTime22 Mar 2014 zmieniony
Cześć,
Dzięki za umieszczenie tutaj. Jako uzupełnienie - bezpośredni link do plików ->link<- i wątek o Turbo ROM i innych turbo - w tym K.S.O. - ->link<-

Edit: 15.08.2017 Ponieważ archiwum plików od Sebana zostało przeniesione (w adresie trzeba zmienić "slight.pl" na "pigwa.net") i nie ma w nim plików z Turbo KSO zamieszczam paczkę tu.
- TurboKSO-SEBAN.7z
- 22: CommentAuthorMatthewNS
- CommentTime20 Jul 2019 zmieniony
Mam problem z K.S.O. 2000. Działało do momentu kiedy wymieniłem pasek napędowy w magnecie. Na pewno nic nie uszkodzilem w magnecie. Płytka KSO, zasilanie do portu joy-a wszystko ok. Paski na ekranie przy próbie wczytywania są, ale nie ma tego charakterystycznego oryginalnego pisku i szeleszczenia. Dźwięk jest jakiś inny i jakby przytlumiony. Przy kopiowaniu z dysku za pomocą kopiarka.tur na taśmę turbo oryginalne, charakterystyczne dźwięki są. Nagranego programu wczytać już nie mogę. Przed wymianą paska napędowego nie było problemów z wczytywaniem.

Update:
Znalazłem usterkę, problem z portem joy-a nr 2 w kompie

Od 1 do 22 z 22